به گزارش مجله خبری نگار، مطالعه گفتمان فرهنگی در ساختار اجتماعی و فرهنگی یک جامعه در مواجهه با نا متنهایی که از طریق ساز و کار جذب در آن ساختار ظاهر میشوند، میتواند موجب بازنمایی چگونگی تغییرات الگوی ارتباطات انسانی و فرهنگی جامعه شود.
پاندمی بیماریهای واگیردار، نا متنی است که علاوه بر تغییرات گفتمانی در ساختار فرهنگی جامعه، میتواند ساختار ارتباطات فرهنگی جامعه را نیز تغییر دهد. پاندمی بیماریهای واگیردار نه تنها از مهمترین شرایط بحران برای سلامت و بهداشت جامعه محسوب میشود، بلکه میتواند گفتمانهای فرهنگی درون ساختار را به تقابل رسانده و تغییرات شگرفی در جایگاه گفتمانهای فرهنگی جامعه بوجود آورد و ارتباطات فرهنگی مخاطبان را نسبت به التفات و ادراک ساختار فرهنگ اجتماعی جامعه به چالش کشاند. وجود نا متنها در یک ساختار فرهنگی ضمن ایجاد تغییرات گفتمانی در ساختار فرهنگی جامعه، موجب تغییرات رفتاری در پارادایم فردی و اجتماعی و گاها موجب ایجاد بستر ارتباط نوین فرهنگی نیز میشود.
بررسی مطالعات گفتمانی با توجه به مطالب عنوان شده میتواند تغییرات الگوی ساختاری فرهنگی جامعه را در مواجهه با پاندمی جهت مطالعات و تحقیقات فرهنگی عینیت بخشد. یوری لوتمان فرهنگ متن محور را سوای فرهنگ دستوری مطابق با نظام سیاسی جامعه میداند و معتقد است: فرهنگ دستور محور به کتابهای راهنما وابسته است. کتاب راهنما رمزگانی است که پیامها و متنهای بیشتر را مجاز نمیداند در صورتی که فرهنگ متن محور که شامل رمان، شعر و داستان کوتاه میشود، میتواند تغییرات رفتاری و گفتمان فرهنگی جامعه را در مواجهه با نا متنهای موجود در ساختار فرهنگی نشان دهد.
امروزه ویروس کرونا که در هر گوشهای از جهان جولان میدهد و مهمان ناخواندهی هر میزبان ناخشنودی میشود، میتواند به عنوان یک نا متن در ساختار فرهنگی جامعه نیز جولان دهد و تغییرات گفتمانی را در ساختار فرهنگی به وجود آورد. بررسی و تجزیه و تحلیل انواع رمانها بر پایه متدولوژی علمی (نشانه شناسی) که پیرامون پاندمیها به رشته تحریر درآمده است میتواند تغییرات گفتمانهای فرهنگی را نشان داده و فکتهای مشابه با مسائل روز را (پاندمی کرونا) از آنها استخراج کرد. رمان طاعون اثر آلبر کامو از شاهکارهای ادبی است که به مساله پاندمی بیماریهای واگیردار و تقابل گفتمانی در مواجهه با پاندمی طاعون پرداخته است. کامو در پایان رمان سعی کرده با دقت فراوان تغییرات گفتمانی را در پایان پاندمی نمایش دهد.
پژوهش مطالعه گفتمان فرهنگی در مواجهه با پاندمی بیماریهای واگیردار با تمرکز بر نشانه شناسی رمان طاعون اثر آلبر کامو که در دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز، توسط دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی فرهاد فخرایی و با راهنمایی دکتر حوریه دهقان شاد و مشاوره دکتر مهناز رونقی نوتاش انجام شده است، ضمن استخراج گفتمانهای فرهنگی حاضر در رمان طاعون بر پایه نشانه شناسی فردینان دوسوسور، بر مبنای الگوی متداول نشانه شناسی یوری لوتمان و الگوی فرهنگی تارتو مسکو تفسیر تقابل گفتمانهای فرهنگی و به تبع آن تغییرات فرهنگی پسا پاندمی را نشان داده است.
این پژوهش در شهریور ماه ۱۴۰۰ در دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز با داوری دکتر محمد علی الستی دفاع شد.